stelling van amsterdam logo rondomkijken
Klik voor
Home-pagina

Sitemap - Rondomkijken.nl

Overzicht van alle forten van de Stelling van Amsterdam met panoramafoto's

 Naam van fort  Buiten panorama  Virtuele tour interieur  Opmerking
Fort bij Edam Ja Ja Het Fort bij Edam is gebouwd tussen 1880 en 1920 als onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het fort ligt aan het IJsselmeer ten noorden van de Edammersluis in de Polder Zeevang dicht bij de plaats Edam. In 1986 heeft het ministerie van Defensie het fort overgedragen aan Staatsbosbeheer. In 2005 werd op initiatief van een groep vrijwilligers de Stichting Fort bij Edam opgericht, die Staatsbosheer behulpzaam is bij het beheer en de exploitatie van het fort.
Het fort is één van de mooiere forten van de Stelling van Amsterdam met een aantal prachtig ingerichte ruimtes. Ook bijzonder is de frontkazemat waar vroeger twee kanonnen waren opgesteld. Vanaf het dak van het fort heeft u een prachtig uitzicht over het inundatiegebied. Regelmatig zijn er activiteiten en excursies waarbij u meer te weten kunt komen over de betekenis van het fort en de Stelling van Amsterdam. Via de website Rondomkijken.nl kunt u een virtueel bezoek brengen aan het fort en een indruk krijgen van het interieur en de omgeving. Zelf een bezoek brengen is echter zeer de moeite waard! Kijk voor meer informatie op www.fortbijedam.nl.
Fort bij Kwadijk Ja Niet van toepassing Het Fort bij Kwadijk is nooit gebouwd. In 1895 is een verdedigbaar aardwerk aangelegd en in de periode daarna werden voorbereidingen getroffen voor de bouw van bomvrije gebouwen. Maar rond 1914 werd besloten verder af te zien van de bouw. De grote zandheuvels die waren aangelegd werden vervolgens voor allerlei andere zaken gebruikt en in 1962 werden de laatste resten van het fort verwijderd en het terrein geegaliseerd. De fortwachterswoning en genieloods waren wel gebouwd en staan er nog steeds. Van de rest van het fort is niets meer te zien.
Fort benoorden Purmerend Ja Nee Het Fort benoorden Purmerend is gebouwd in 1912 als onderdeel van de Stelling van Amsterdam.
Het fort is gelegen nabij de plaatsen Zuidoostbeemster, Purmerend en Kwadijk. Net als alle forten van de Stelling van Amsterdam was het fort zo geplaatst dat een aantal toegangen door het inundatiegebied konden worden verdedigd.
Het gebouw heeft een ingrijpende verbouwing ondergaan en is thans in gebruik als bedrijfsgebouw voor de wijnimporteur Bart. Het fort is te bezoeken met een rondleiding of tijdens wijnproeverijen die door Wijnimport Bart worden georganiseerd. Kijk voor meer informatie op de website van wijnimport Bart (www.wijnimportbart.nl)
Op Rondomkijken.nl kunt u zien hoe het fort in het landschap ligt en krijgt u een beeld van de functie van dit fort binnen de Stelling van Amsterdam.
Fort aan de Nekkerweg Ja Nee Het Fort aan de Nekkerweg is gereed gekomen in 1913 en is slechts kort als fort in gebruik geweest. Al in 1918 diende het fort als verblijfplaats voor dienstweigeraars. Nadat het fort in de jaren vijftig als verdedigingswerk buiten gebruik werd gesteld, heeft het nog tot begin jaren tachtig als opslagplaats voor defensie gefungeerd. Het fort is gelegen in de Beemsterpolder en is zodanig gepositioneerd dat het de toegangen door het inundatiegebied via de Nekkerweg en de Volgerweg kon verdedigen. Het fort is in de periode 2011-2012 volledig verbouwd en dient thans als hotel/restaurant/sauna/thermen onder de naam Wellness Resort Beemster. De keelzijde van het fort is prachtig gerestaureerd. Het terreplein aan de frontzijde en het interieur hebben een metamorfose ondergaan. Links en rechts zijn nog authentieke fortdetails te zien, maar de inrichting is er vooral op gericht om een luxueus wellness resort te zijn. Voor liefhebbers van een luxe verblijf, van sauna en thermen, maar ook van lekker eten is dit een prima locatie.
Fort aan de Middenweg Ja Ja Fort aan de Middenweg is gebouwd in 1914 en werd als laatste fort van de Stelling van Amsterdam opgeleverd.
Het fort ligt aan de Beemster ringdijk en kijkt uit op het werelderfgoed de Beemsterpolder. Het fort is niet geopend voor publiek en is onderdeel van een natuurgebied (mer informatie : www.natuurmonumenten.nl).Tijdens de Stellingmaand in september worden veel activiteiten ontplooid met als doel de Stelling van Amsterdam onder de aandacht te brengen van een groot publiek. Het fort opent dan af en toe zijn poorten en is een bezoek mogelijk. Via Rondomkijken.nl is het mogelijk het interieur te bezichtigen, met ondermeer het reinigingslokaal met de voor die tijd moderne, kantelbare wasbakken.
Fort aan de Jisperweg Ja Nee Fort aan de Jisperweg is gebouwd in 1914 als één van de laatste forten van de Stelling van Amsterdam.
Het fort ligt aan de Beemster ringdijk en kijkt uit op het werelderfgoed de Beemsterpolder. Het fort is niet geopend voor publiek en is onderdeel van een natuurgebied (kijk voor meer informatie op: www.natuurmonumenten.nl). Tijdens de Stellingmaand in september worden veel activiteiten ontplooid met als doel de Stelling van Amsterdam onder de aandacht te brengen van een groot publiek. Het fort opent dan af en toe zijn poorten en is een bezoek mogelijk. Rondomkijken.nl zal in de toekomst trachten een bezichtiging van het interieur door middel van een virtuele bezoek mogelijk te maken.
Fort bij Spijkerboor Ja Ja Het Fort bij Spijkerboor is gebouwd tussen 1889 en 1911 en was indertijd één van de modernste en zwaarst bewapende forten van de Stelling van Amsterdam. Het fort is voorzien van een pantserkoepel met een dubbelloops 10,5 centimeter kanon en aan de frontzijde drie opstelplaatsen voor mitrailleurs. Het fort bood plaats aan 300 man. Het fort bij Spijkerboor is het meest noordelijke fort van de Stelling van Amsterdam.
Het fort bij Spijkerboor wordt thans gepacht door de Vereniging Natuurmonumenten. Het is gerestaureerd en kan worden bezocht. Er is onder meer een keuken opgesteld, met inventaris afkomstig van het Fort bij Marken-Binnen. Vereniging Natuurmonumenten organiseert regelmatig excursies op dit fort. Kijk voor meer informatie op www.fortspijkerboor.nl. Het fort bij Spijkerboor is één van de meest interessante forten van de Stelling van Amsterdam. Het fort ligt in de zuidwesthoek van De Beemster. Via de website Rondomkijken.nl kunt u een virtueel bezoek brengen aan het fort en een indruk krijgen van het interieur en de omgeving. Zelf een bezoek brengen is echter zeer de moeite waard!
Fort bij Marken-Binnen Ja Ja Fort bij Marken-Binnen is gebouwd in 1905 als onderdeel van de Stelling van Amsterdam. De oostelijk gelegen nevenbatterij werd in 1906 aangelegd. In 2008 werd de genieloods herbouwd. Het fort ligt aan de Provinciale weg die langs Marken-Binnen richting Wormerveer loopt. Het Fort bij Marken-Binnen wordt momenteel gebruikt door RBOC "Fort Markenbinnen", een opleidings- en trainingscentrum voor brandweer en hulpverlening. Het fort is vanaf de weg te zien, maar niet vrij te bezoeken. Via een schriftelijke aanvraag kan een afspraak tot een bezoek worden gemaakt door middel van een betaalde rondleiding (meer informatie op: www.fortmarkenbinnen.nl).
Fort bij Krommeniedijk Ja Ja Het Fort bij Krommeniedijk is gebouwd in 1903 als onderdeel van het noordwestfront van de Stelling van Amsterdam. 
Ten oosten van het fort ligt nog een nevenbatterij. Veel forten van de Stelling van Amsterdam hadden een nevenbatterij in de buurt. Indien nodig werd geschut dat in de genieloods stond opgeslagen naar de nevenbatterij gereden. Op deze wijze werd binnen de Stelling van Amsterdam het geschut verspreid en was daardoor minder kwetsbaar.
In 1956 is het fort officieel als vestingwerk opgeheven. Sinds 2006 is een werkgroep van vrijwilligers in en om het fort actief. Fort bij Krommeniedijk ligt prachtig in de wijde polder met veel vogels in een mooi fietsgebied. Het fort wordt af en toe opengesteld voor het publiek en binnen is veel te zien (meer informatie op www.fortbijkrommeniedijk.nl). Via de website Rondomkijken.nl kunt u een virtueel bezoek brengen aan het fort en een indruk krijgen van het interieur en de omgeving. Zelf een bezoek brengen is echter zeer de moeite waard!
Fort aan Den Ham Ja Ja Het Fort aan den Ham is gebouwd in 1903 als onderdeel van het noordwestfront van de Stelling van Amsterdam. Het is gelegen aan de spoorlijn van Uitgeest naar Krommenie. Door de aanleg van deze spoorlijn werd het fort pas in een laat stadium aan de plannen van de Stelling van Amsterdam toegevoegd. Iets ten westen van het fort is de nevenbatterij gesitueerd. Hier werd de zware artillerie geplaatst om de verdediging over de lange afstand te voeren. In 1956 werd het fort als verdedigingswerk opgeheven en omgebouwd tot munitieopslagplaats. In 1995 is besloten om Fort aan den Ham voor het publiek open te stellen en is Stichting Fort aan de Ham opgericht om het geheel te besturen. De Stichting Fort aan den Ham is zeer actief en heeft verschillende ruimtes in het fort zeer fraai opgeknapt. Ook zijn er diverse exposities in het fort onder ander over de Stelling van Amsterdam en de Scouting. Het fort is te bezoeken op woendag en elke laatste zondag van de maand, behalve in de wintermaanden. Via de website Rondomkijken.nl kunt u een virtueel bezoek brengen aan het fort en een indruk krijgen van het interieur en de omgeving. Zelf een bezoek brengen is echter zeer de moeite waard! Kijk voor meer informatie op de goedverzorgde website van fort aan den Ham (www.fortaandenham.nl).
Fort bij Veldhuis Ja Ja Het Fort bij Veldhuis is gebouwd in 1893 als onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het fort ligt op de grens van Assendelft en Heemskerk aan de geniedijk die loopt van fort Krommeniedijk tot fort Zuidwijkermeer. Net als alle andere forten van de Stelling van Amsterdam verdedigde het fort een aantal toegangen door het inundatiegebied gevormd door dijken en wegen.
Tegenwoordig is in het fort een luchtoorlogmuseum gevestigd, dat wordt beheerd door de Stichting Aircraft Recovery Group 1940-1945. In het fort zijn veel objecten te zien uit de tweede wereldoorlog waaronder (zelf opgegraven) vliegtuigonderdelen. Bezoek aan het fort vormt een interessante combinatie van informatie over een fort van de Stelling van Amsterdam en de meer recente geschiedenis van de strijd in de lucht tijdens de tweede wereldoorlog. Een interessant bezoek dat van harte wordt aanbevolen. Zie voor meer informatie de website van de Stichting Aircraft Recovery Group 1940-1945: www.arg1940-1945.nl.
Fort aan de St-Aagtendijk Ja Ja Fort aan de St. Aagtendijk werd gebouwd in 1899 als onderdeel van de Stelling van Amsterdam.
Het fort is gelegen aan de liniewal die loopt van tussen de forten Veldhuis en Zuidwijkermeer. De functie van dit fort in de Stelling van Amsterdam was de verdediging van de St. Aagtendijk en de westkade van de Zuidwijkermeerpolder. Het fort onderscheidt zich van de andere forten van de Stelling van Amsterdam door een in beton uitgevoerde frontcaponnière, aan weerszijden voorzien van schietgaten voor het geven van zijwaarts gericht vuur. Rondomkijken.nl hoopt in de toekomst een virtueel bezoek aan deze bijzondere constructie mogelijk te maken. De oorspronkelijke landschappelijke situatie rondom dit fort werd door de aanleg van de A9 ingrijpend gewijzigd. Deze snelweg loopt nu pal langs de genieloods. Fort aan de St. Aagtendijk heeft een bijzondere bestemming gekregen als oefenruimte voor muzikanten. Het fort is een aantal maal per jaar geopend voor publiek.
Fort bij Velsen Nee Nee
Fort Zuidwijkermeer Ja Ja Het fort Zuidwijkermeer werd gebouwd in 1903 als onderdeel van het noordwestfront van de Stelling van Amsterdam.
Het had als taak (samen met het fort bij Velsen) de grootste doorgang door het inundatiegebied van de Stelling van Amsterdam, het Noordzeekanaal te verdedigen. Het relatief kleine fort bezat nog een andere belangrijke taak:
Via het Noordzeekanaal en de nevenkanalen werd een aantal andere forten in dit deel van de Stelling van Amsterdam voorzien van voedsel. Hiervoor beschikte het fort over een aantal opslagkelders onder de kazematten voorzien van geglazuurde tegels. Het fort is natuurgebied. Ook worden hier de acetaatfilms van de oude polygoon journaals opgeslagen. Het fort en omliggende terrein is vanwege deze bijzondere depot functie en vanwege de natuurwaarde niet toegankelijk voor het publiek (info overgenomen van oneindignoordholland.nl).
Fort bij IJmuiden Nee Nee
Fort benoorden Spaarndam Ja Ja Het fort benoorden Spaarndam behoort tot de positie bij Spaarndam van het westfront van de Stelling van Amsterdam. Deze positie is bijzonder omdat een gebied moest worden verdedigd waar weinig mogelijkheden tot inundatie aanwezig waren. De relatief kleine strook tussen de duinen en de hoofdverdedigingslijn en de diverse accessen maakten het niet eenvoudig een sterke verdediginglijn te creëren. Het fort benoorden Spaarndam verdedigde de doorgangen gevormd door de Slaperdijk en de Westlaan. Bovendien kon hulp verleend worden bij de verdediging van het Noordzeekanaal door middel van het 10 cm flankgeschut. In de loop van de jaren voor de 2de wereldoorlog werden nog verschillende verbeteringen in de verdedigingslinie van de Stelling van Amsterdam aangebracht, door middel van extra verdedigingslinies met grachten en scherfvrije onderkomens.
Fort bezuiden Spaarndam Ja Nee
Fort bij Penningsveer Ja Ja Het Fort bij Penningsveer is in 1901 gebouwd als onderdeel van de Stelling van Amsterdam.
Het fort is gelegen aan de rivier de Liede bij de buurtschap Penningsveer, ten oosten van Haarlem. Tesamen met het Fort bij de Liebrug en het Fort aan de Liede maakte het deel uit van de Positie aan de Liede, ter verdediging van de verbindingen tussen Amsterdam en Haarlem.
Sinds 1985 beheert de Stichting Fort Penningsveer dit vormalige fort van de Stelling van Amsterdam en heeft het opgeknapt tot een buitenverblijf met groepsaccommodaties voor particulieren, scholen, verenigingen en bedrijven. Kijk voor meer informatie op de website van Fort Penningsveer (www.fort-penningsveer.nl). Via Rondomkijken.nl kunt u een virtueel bezoek brengen aan het fort en zien hoe dit fort van de Stelling van Amsterdam een nieuwe functie heeft gekregen, waardoor het behoud mogelijk is geworden.
Fort bij Liebrug Ja Nee
Fort aan de Liede Nee Nee
Fort bij Vijfhuizen Ja Nee Het fort bij Vijfhuizen werd in 1897 als één van de eerste betonnen forten van de Stelling van Amsterdam gebouwd. Het oorspronkelijk ontwerp voorzag in geschutskoepels in de flanken van het hoofdgebouw, maar uiteindelijk werd besloten de geschutskoepels aan de flanken van de frontwal te plaatsen. Dit ontwerp werd daarna de standaardindeling van de nog te bouwen forten. Bijzonder is verder de dubbele gracht voor het fort met een unieke hevelinstallatie en de gerestaureerde metalen genieloods die het enige exemplaar is dat nog in de Stelling van Amsterdam aanwezig is. Na een uitgebreide restauratie in 2004 werd het fort in gebruik genomen als centrum van moderne kunst. Onder de naam "Kunstfort" worden tal van culturele activiteiten ontplooid. Er is een aparte expositieruimte ingericht die informatie geeft over de Stelling van Amsterdam en het fort bij Vijfhuizen. Het fort is bijna dagelijks open, er is een restaurant aanwezig en ook het buitenterrein is bezienswaardig. Alle reden dus om dit fort een keer te bezoeken.
Fort bij Hoofddorp Ja Nee
Fort bij Aalsmeer Ja Ja Het Fort bij Aalsmeer is gebouwd in 1904 als onderdeel van de linie door de Haarlemmermeer. Het fort is van het A-type, dat wil zeggen met twee losstaande gebouwen voor hefkoepelgeschut en een frontgebouw met het hoofdgebouw verbonden door een poterne. In tegenstelling tot veel andere forten van de Stelling van Amsterdam zijn deze hefkoepelgebouwen nog onbeschadigd aanwezig. Voor het fort loopt een dubbele gracht om het fort beter verdedigbaar te maken. Aan de keelzijde van het fort is een bijzonder sluizencomplex te zien. Hiermee werd het inundatiewater van de ringvaart naar de Haarlemmermeer geleid. Nadat het fort jaren door de brandweer als oefencentrum is gebruikt en daar nog steeds de sporen van draagt, is thans het museum van de Stichting Crash 40-45 in het fort gevestigd. Dit museum toont overblijfselen van de luchtgevechten tijdens de 2e wereldoorlog en heeft een expositie over het verzet.
Fort bij Kudelstaart Ja Ja Het Fort bij Kudelstaart is in 1906 gebouwd als onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het is gelegen nabij Kudelstaart in Noord-Holland aan de Westeinderplassen. De Westeinderplassen vormde een doorgang door het inundatiegebied van de Stelling van Amsterdam en het Fort bij Kudelstaart verdedigde deze toegang. Een bijzonderheid van dit fort is, dat de nevenbatterijen niet op enige afstand van het fort staan maar een plek op het terreplein hebben gekregen. Dit fort van de Stelling van Amsterdam is thans een jachthaven beheert door de VaFaMil, de recreatieafdeling van het ministerie van Defensie (voor meer informatie zie vafamil.nl/jachthavens/kudelstaart. Het fort is slechts af en toe te bezichtigen. Hoewel het fort intensief door de VaFaMil wordt gebruikt, zijn toch heel wat ruimten mooi gerestaureerd door Stichting Herstelling en valt er binnen veel interessants te zien. Maak dus via Rondomkijken.nl een virtuele tour door dit fort van de Stelling van Amsterdam.
Fort bij de Kwakel Ja Nee Het Fort bij De Kwakel werd in 1906 gebouwd op een ten opzichte van de hoofdverdedigingslijn iets vooruitgeschoven positie. De bebouwing van het dorp De Kwakel maakte dit noodzakelijk. Het fort werd reeds in 1970 aan een particuliere eigenaar verkocht en sinds die tijd is het een cafe en huisvest het een biljartvereniging. Bijzondere kenmerken van dit fort zijn de batterijpositie in de frontwal en de ontijzeringsinstallatie die buiten het fort tegen de keelzijde staat. De fortwachterswoning en de genieloods zijn beide nog aanwezig. Rond het fort zijn woningen gebouwd en het oorspronkelijke vrije schotsveld is er dus niet meer.
Fort aan de Drecht Ja Ja Het Fort aan de Drecht is in 1909-1911 gebouwd als onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het fort ligt in de Uithoornsche Polder, waar de Drecht (nu Amstel-Drechtkanaal) en de Kromme Mijdrecht bij elkaar komen. Het fort verdedigde de doorgangen door het inundatiegebied van de Stelling van Amsterdam, gevormd door de rivier de Kromme Mijdrecht en het Amstel-Drechtkanaal met naastliggende wegen. Vanwege bezuinigingen, maar ook vanwege de goed verdedigbare inundatiegebieden bezit het Fort aan de Drecht geen koepelgeschut.  Aan de frontzijde werden drie opstelplaatsen voor mitrailleurs voldoende geacht. Verder is bijzonder dat het fort maar één keelkazemat bezit en geen frontgebouw.  Dit fort van de Stelling van Amsterdam is eigendom van de gemeente Uithoorn. In 1999-2000 is het fort geheel gerestaureerd.  Het wordt thans gebruikt als restaurant, galerie en kantoorruimte. Ook worden hier evenementen georganiseerd.  Het fort en omliggend terrein is niet vrij te bezoeken. Maak dus via Rondomkijken.nl een virtuele tour rond dit fort van de Stelling van Amsterdam.
Fort bij Uithoorn Ja Ja Het Fort bij Uithoorn (ook wel Fort bij Amstelhoek genoemd) is in 1911 gebouwd als onderdeel van de Stelling van Amsterdam. De genieloods was al eerder in 1894 gebouwd. Het fort diende om de spoorlijnen die een doorgang door het inundatiegebied van de Stelling van Amsterdam vormden te verdedigen. Het fort wordt  onderhouden en verzorgd door een toegewijde groep vrijwilligers. Het grote fort met zijn vele ruimten wacht nu op een nieuwe bestemming (zie voor meer informatie de website van fort Amstelhoek (www.fortamstelhoek.nl/).
Het fort bij Uithoorn is heel authentiek met een aantal bijzondere kenmerken. Zo bezitten forten van de Stelling van Amsterdam vaak twee losstaande gebouwen voor het geschut. Bijzonder van het fort bij Uithoorn zijn de twee gebouwen met hefkoepelgeschut die via een overdekte en deels ondergrondse gang met het fort zijn verbonden. Dwaal door het mysterieuze fort, de donkere gangen en de vele ruimten via een virtuele tour op Rondomkijken.nl !
Fort Waver-Amstel Ja Nee Het Fort bij Waver-Amstel werd in 1911 gebouwd als onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het fort is op de flanken voorzien van twee gebouwtjes voor het hefkoepelgeschut, die met een poterne met het hoofdgebouw zijn verbonden. Het fort verdedigde ooit het droogblijvende terrein voor de verdedingslinie en de sluizen in de dijk van het riviertje de Waver, die gebruikt werden voor inundatie van de voor het fort liggende polders. In het fort is sinds 1959 het bedrijf Krimpenfort Wijnen gehuisvest. Het fort wordt gebruikt als wijnkoperij maar ook als locatie voor wijnproeverijen, feesten, recepties en partijen. Alleen bij die gelegenheden kan het fort van binnen worden bekeken.
Fort in de Botshol Ja Niet van toepassing Het Fort in de Botshol werd in 1895 aangelegd als verdedigbaar aardwerk. Zoals gebruikelijk werd op de fortlocatie eerst een zandlichaam aangebracht, dat zorgde voor het inklinken van de bodem. 5 Jaar na het aanleggen van het zandlichaam werd de bodem voldoende stabiel geacht om een betonnen fort te bouwen. Om toch een verdediging rond de hoofdstad te kunnen voeren werd dit zandlichaam in eerste instantie ingericht als een verdedigbaar aardwerk. De bouw van het betonnen fort zou dan later plaatsvinden. Echter het inundatiegebied voor het Fort in de Botshol was zo goed verdedigbaar, dat de bouw van het betonnen fort zeer lage prioriteit had. Na de eerste wereldoorlog stond het nut van de stelling van Amsterdam steeds meer ter discussie en uiteindelijk werd helemaal afgezien van de bouw van het fort. De bouw van het fort in de Botshol is daarom blijven steken in het stadium van een verdedigbaar aardwerk en bestaat uit een aantal aarden wallen zonder een betonnen fort. Het gebied is nu een natuurgebied van natuurmonumenten en is alleen toegankelijk op Open Monumentendag.
Fort aan de Winkel Ja Niet van toepassing Het Fort aan de Winkel werd in 1895 aangelegd als verdedigbaar aardwerk. Zoals gebruikelijk werd op de fortlocatie eerst een zandlichaam aangebracht, dat zorgde voor het inklinken van de bodem. Pas 5 jaar na het aanleggen van het zandlichaam werd de bodem voldoende stabiel geacht om een betonnen fort te bouwen. Om in de tussentijd toch een verdediging rond de hoofdstad te kunnen voeren werd het zandlichaam in eerste instantie ingericht als een verdedigbaar aardwerk. De bouw van het betonnen fort zou dan later plaatsvinden. Echter het inundatiegebied voor het Fort aan de Winkel was zo goed verdedigbaar, dat de bouw van het betonnen fort zeer lage prioriteit had. Na de eerste wereldoorlog stond het nut van de stelling van Amsterdam steeds meer ter discussie en uiteindelijk werd helemaal afgezien van de bouw van het fort. De bouw van het fort aan de Winkel is daarom blijven steken in het stadium van een verdedigbaar aardwerk en bestaat uit een aantal aarden wallen zonder een betonnen fort. De aarden wallen zijn later gedeeltelijk geëgaliseerd om het terrein geschikt te maken voor het gebruik als camping ten behoeve van de VaFaMil (Vakantie Faciliteiten Militairen).
Fort bij Abcoude Ja Ja Na het vaststellen van de ligging van de Stelling van Amsterdam in 1880 werd in 1883 met de bouw van het eerste fort begonnen. Dit was het fort bij Abcoude. De ontwikkeling van artillerie ging echter snel en nadat het fort in 1885 gereed was, bleek dat het niet bestand zou zijn tegen de nieuwste (Duitse) uitvinding, de brisantgranaat. De forten die na 1885 als onderdeel van de Stelling van Amsterdam werden gebouwd kregen daarom een heel ander ontwerp en constructie. Het Fort bij Abcoude is dan ook uniek binnen de Stelling van Amsterdam. Het fort is ontworpen als artilleriefort. Er is in centrale kazerne voor huisvesting van manschappen en opslag van kruit en projectielen. Daarnaast zijn er vier beschermde plaatsen om geschut te stallen (remises). Het fort en de remises zijn uitgevoerd met een dak van brikkenbeton (ongewapend beton waaraan puin en stukken steen waren toegevoegd), waarop een aarden dekking is aangebracht. De gevel en muren zijn opgetrokken uit baksteen. Bij de ingang vanaf de straatzijde vinden we nog de stenen fortwachterswoning en de houten genieloods. Het fort ondergaat een restauratie die wordt uitgevoerd door de Stichting Herstelling. Het fort bij Abcoude is door de combinatie van een bijzonder fort met een heel eigen uitstraling en een natuurgebied een bezoek waard. Het fort is daartoe regelmatig geopend.
Batterij aan het Gein Nee Niet van toepassing
Fort bij Nigtevecht Ja Ja Het Fort bij Nigtevecht is in 1904 gebouwd als onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het fort verdedigde de toegang door het inundatiegebied gevormd door het Merwede kanaal (nu Amsterdam-Rijnkanaal geheten) en de Oude Vecht. Ook werd door dit fort de sluizen tussen het Amsterdam-Rijnkanaal en de Oude Vecht beschermd alsmede het innamepunt van inundatiewater. Het fort ligt in de gemeente Abcoude en is in het bezit van Natuurmonumenten.
Aan de keelzijde van het fort vinden we nog de stenen fortwachterswoning en de houten genieloods. Het fort is in begin 2000 gerestaureerd. Bijzonder is dat de gebouwen voor het hefkoepelgeschut onbeschadigd aanwezig zijn. Bij vrijwel alle forten van de Stelling van Amsterdam zijn deze gebouwen door de Duitsers in de tweede wereldoorlog opgeblazen. Het hefkoepelgeschut zelf is in de tweede wereldoorlog wel naar Duitsland afgevoerd als grondstof voor de wapenindustrie. Het fort is alleen te bezoeken op Open Monumentendag.

Fort bij Hinderdam Nee Nee
Fort Uitermeer Ja Niet van toepassing De geschiedenis van Fort Uitermeer gaat ver terug. Deze strategische plek verdedigde al in de 17de eeuw de sluis tussen het ’s-Gravenlandsevaart en de Vecht. Deze sluis diende voor het scheepvaartverkeer en de inundatie van het land tussen de Vecht en vesting Naarden. Het fort Uitermeer was zowel een onderdeel van Oude als de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De torenfort werd in 1845 gebouwd en in 1885 werd de locatie uitgebreid met schuilplaatsen voor kanonnen. In 1913 werd het complex toegevoegd aan de Stelling van Amsterdam. Fort Uitermeer verdedigde de toegang door het inundatiegebied van de Stelling van Amsterdam gevormd door de spoorweg Amsterdam-Hilversum en de ’s-Gravenlandsevaart. In de jaren vijftig werd het terrein ingericht als opslagplaats voor Defensie. Getracht werd de torenfort op te blazen en de meeste remises uit 1885 werden afgebroken. Hiervoor in de plaats kwamen magazijngebouwen. Nadat het in onbruik is geraakt als defensiedepot is Fort Uitermeer uiteindelijk in handen van de provincie Noord-Holland gekomen, die het terrein in 2009 heeft overgedragen aan Stichting UiteraardUitermeer. Deze stichting heeft een ontwikkelingsplan gemaakt die het Fort een recreatieve functie geeft.
Torenfort aan de Ossenmarkt Ja Nee De stad Weesp kent een lange geschiedenis als vestingstad, vooral van belang voor de verdediging van Amsterdam. In de 17de eeuw werd de vestingstad voorzien van bastions rondom de stad. De vesting werd onderdeel van de nieuwe Hollandse Waterlinie. In 1860 werden de wallen verzwaard en aan de oevers van de Vecht een bakstenen torenfort gebouwd. Dit fort aan de Ossenmarkt werd in 1892 toegevoegd aan de Stelling van Amsterdam. De bakstenen forten waren toen al verouderd en niet bestand tegen modern geschut. In 1876 was al een aarden wal om het fort gelegd als extra versterking. In de praktijk is het fort nauwelijks in gebruik geweest en na een lange periode van verwaarlozing is het fort in 1982 volledig gerestaureerd, waarbij onder meer de aarden wal uit 1876 weer werd verwijderd. Nu huisvest het torenfort kantoren. Af en toe wordt het fort opengesteld voor publiek.
Muizenfort Nee Nee
Westbatterij Ja Nee De Westbatterij is een torenfort die in 1852 werd gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De functie van de torenfort was om de haven van Muiden en de zeedijken te verdedigen. In het fort (en na verhoging van de zeedijken op het dak van het fort), stonden kanonnen opgesteld. De toren is opgetrokken uit bakstenen. Dit maakte dat het fort al snel als verouderd werd beschouwd, omdat moderne brisant granaten de bakstenen muren makkelijk konden verpulveren. Hoewel de torenfort in 1892 aan de Stelling van Amsterdam werd toegevoegd speelde het binnen deze stelling geen grote rol. Het fort Pampus dat in 1895 gereed kwam nam de functies van de Westbatterij over. Het fort raakte daarna langzamerhand in verval tot het in 1973 in gebruik werd genomen als clubhuis voor de zeeverkenners van de Pampus Groep Muiden.
Fort bij Muiderberg Nee Nee
Fort aan de Pampus Nee Nee
Kustbatterij bij Diemerdam Ja Ja Op de plek waar reeds in 1787 een batterij was aangelegd als onderdeel van de verdediging tegen de Pruisen werd in 1889 een kustbatterij aangelegd met drie posities voor zwaar geschut. Deze batterij was bedoeld om het forteiland Pampus te ondersteunen bij de verdediging van de IJmonding, de toegang tot de stad Amsterdam. De batterij bestond verder uit drie munitieopslagplaatsen en dienstwoningen. Het geheel was omgeven door aarden wallen. Voor de kust werd een stenen dam aangelegd om landingen te bemoeilijken. Reeds in 1895 werden de 24 cm kanonnen verplaatst naar Den Helder en werd in plaats daarvan mobiele 15 cm L/24 kanonnen geplaatst. In 1896 werd voor deze kanonnen een remise gebouwd en een extra munitieopslagplaats in de zuidoost hoek. Na lang een paardenveldje te zijn geweest is de batterij in 2006 door Stichting Stadsherstel overgenomen en vervolgens in de loop van de tijd opgeknapt. Op de plek van de afgebroken conducteurswoning is een ultra modern paviljoen gebouwd (Paviljoen Puur). De batterij is nu een recreatie- en evenemententerrein. De kustbatterij bij Diemerdam wordt ook wel Fort Diemerdam genoemd.
Kustbatterij bij Durgerdam Nee Nee